Bệnh về tai là một trong những căn bệnh
phổ biến nhất mà chúng ta thấy ở vật nuôi. Tên y học của chứng viêm ống tai
ngoài là “otitis externa”. Người ta thống kê có đến 20% số lượng chó bị nhiễm
chứng bệnh này.
Chó là một
loài vật trung thành với chủ, vì vậy rất nhiều người thích nuôi. Tuy
nhiên, để chú cún sống khỏe mạnh, vui vẻ bên cạnh gia đình bạn, bạn
cần hiểu rõ một số bệnh mà chúng thường mắc phải – đặc biệt là
các bệnh về tai, để sớm phát hiện và chữa trị cho chúng. Những dấu
hiệu của các vấn đề về tai này bao gồm:
- Mùi hôi.
- Cào hoặc cọ
xát tai và đầu.
- Tai bị chảy
mủ.
- Vành tai hay
lỗ tai bị đỏ hoặc sưng tấy.
- Lắc đầu hoặc
nghiêng đầu về một bên.
- Đau nhức quanh
tai.
- Thay đổi biểu
hiện như suy nhược hoặc nhạy cảm.
Giống chó Cocker
Spaniel dễ mắc bệnh về tai do độ ẩm trong tai cao.
Các nguyên nhân
gây bệnh về tai: Chó có thể bị các bệnh về tai bởi nhiều lý do khác nhau. Khi
chúng ta thấy một chú chó bị bệnh về tai, thì cần nghĩ đến các khả năng bị
mắc bệnh:
1. Dị
ứng:
Chó bị dị
ứng với thức ăn hoặc thứ gì đó mà chúng nuốt vào hoặc chạm vào da của chúng.
Thực tế thì bệnh về tai có thể là dấu hiệu kích ứng đầu tiên, vì kích ứng làm
thay đổi môi trường bên trong tai, nên thỉnh thoảng chúng ta thấy các bệnh
nhiễm trùng thứ yếu do vi khuẩn hoặc men. Nếu chúng ta chỉ điều trị nhiễm trùng
tai, thì sẽ không trị hết nguồn gốc gây bệnh. Chúng ta cần trị bệnh dị ứng
nữa.
2. Động
vật ký sinh:
Ve tai
Otodectes cynotis là nguyên nhân phổ biến gây ra các chứng bệnh về tai ở mèo,
nhưng ít phổ biến ở chó. Tuy nhiên, một số loài chó quá nhạy cảm với ve tai, và
kết quả là có thể bị ngứa rất nhiều. Những chú chó này có thể cào nhiều đến nỗi
làm tai của chúng bị tổn thương nặng.
3. Nhiễm
trùng tai:
Nhiều loại vi khuẩn và men Malassezia pachydermatis gây nhiễm trùng tai. Tai
bình thường và khỏe mạnh có sức đề kháng tốt chống các loại sinh vật này, nhưng
nếu môi trường vùng tai thay đổi do dị ứng, bất thường về hoocmon, hoặc độ ẩm,
vi khuẩn và men có thể sinh sôi nảy nở rất nhiều và phá vỡ các hàng rào đề
kháng này.
4. Các
ngoại vật:
Râu thực
vật, những vật “bám chặt” nhỏ bé đó bám vào quần áo và lông chó, thỉnh thoảng
có thể xâm nhập vào lỗ tai. Sự hiện diện của chúng gây ra kích ứng, làm chó cào
tai. Vì thế khi bạn chải lông cho chó sau khi đi dạo, hãy bảo đảm rằng bạn cũng
kiểm tra tai cho nó.
5. Những
bất thường do hoocmon gây ra:
Thiếu
hoặc thừa nhiều loại hoocmon khác nhau có thể gây ra các bệnh về da và tai.
Hoocmon tuyến giáp, glucocorticoids do tuyến thượng thận sản xuất ra và hoocmon
giới tính, tất cả đều ảnh hưởng đến sức khỏe của da và tai.
6. Môi
trường vùng tai:
Vi khuẩn
và men không cần một môi trường nào tốt hơn để sống là một lỗ tai ấm, tối và
ẩm. Chó có tai rũ, mềm như giống chó Cocker Spaniels (giống chó săn chuyên
nghiệp) có thể mắc bệnh về tai do độ ẩm quá mức hình thành trong tai của chúng.
7. Các
nguyên nhân khác:
Có nhiều
bệnh di truyền hiếm hoi khác nhau xảy ra ở nhiều nhóm máu hay dòng giống khác
nhau và ảnh hưởng đến tai. Các bệnh này gồm có viêm da cơ ở giống Collies và
Shetland Sheepdogs, tiết nhiều bã nhờn chủ yếu ở Shar Peis và Chó săn Trắng
vùng Cao nguyên. Có thể nhìn thấy ung thư biểu mô tế bào hình vảy, khối u ác
tính và các khối u khác trong tai.
Giống chó
Collies.
Chẩn
đoán:
Bởi vì có nhiều nguyên nhân tiềm tàng gây ra các chứng bệnh về tai, nên chúng
ta không thể chỉ nói rằng đó là một chứng bệnh nhiễm trùng tai do vi khuẩn,
điều trị bằng thuốc kháng sinh sẽ hết bệnh. Thường thì cần làm nhiều việc hơn.
Bác sĩ thú y có thể dùng ống soi tai để soi vào trong lỗ tai và xác định mức độ
viêm lúc này, xem coi có liên quan đến màng nhĩ (màng nhĩ tai) và có bất kỳ
ngoại vật, khối u, hoặc các nguyên nhân tiềm tàng khác gây ra bệnh hay không.
Miếng gạc tai có thể được lấy ra, được xét nghiệm trên bản kính mang vật của
kính hiển vi, được nhuộm màu và xét nghiệm vi khuẩn, men, và ve. Một cuộc kiểm
tra kỹ lưỡng và khám sức khỏe có thể giúp xác định rằng đây có thể là bệnh về
hoocmon, dị ứng, di truyền hay không. Nếu có những dấu hiệu khả nghi, thì cần
tiếp tục xét nghiệm chẩn đoán thêm. Nếu chứng nhiễm trùng do vi khuẩn không
phản ứng lại với liệu pháp điều trị bằng kháng sinh ban đầu, thì cần tiến hành
cấy vi khuẩn và tính nhạy cảm để lựa chọn một thuốc kháng sinh khác.
Kiểm tra tai cho
chó.
Phương pháp
điều trị
Cách điều
trị sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân nào đã gây ra bệnh về tai và kết quả là có
những chứng bệnh thứ yếu nào. Thuốc kháng sinh được dùng để điều trị bệnh nhiễm
trùng do vi khuẩn và thuốc chống nấm để điều trị nhiễm trùng do men. Trong các
thuốc chữa bệnh này, thường có các loại Glucocorticoids như dexamethasone để
giảm mức độ viêm trong tai. Các bệnh về tai do bệnh cơ thể nói chung, như bất
thường về hoocmon hay dị ứng gây ra cần phải dùng liệu pháp điều trị chung cho
các loài chó như thay hoocmon, xét nghiệm dị ứng và gây giãn nhạy cảm (miễn
dịch trị liệu).
1. Dị ứng:
Dị ứng thường
được điều trị bằng cách rửa sạch tai bằng dung dịch rửa tai, thuốc kháng
hixtamin và phần bổ sung axit béo. Đôi khi cần dùng đến corticosteroids. Các
loại thuốc này có thể ở dạng uống hoặc tiêm, hay có thể đắp lên chỗ dị ứng. Xét
nghiệm dị ứng và miễn dịch trị liệu (gây giãn nhạy cảm) có thể là cách tốt nhất
để trị bệnh về tai.
2. Ve
tai:
Ve
tai có thể gây ra các mảnh vụn khô, sậm màu, dễ vỡ vụn trong tai giống như cặn
bã cà phê. Đối với bệnh này, dùng thuốc điều trị kèm theo rửa sạch tai để diệt
ve sẽ giúp giảm bệnh, mặc dù cách điều trị có thể cần được tiếp tục nhiều tuần
tùy theo sản phẩm được sử dụng.
3. Men:
Men có
thể gây ra các chứng bệnh về tai trầm trọng. Chúng ta thường quan sát thấy một
dịch tiết màu nâu giống như sáp và một mùi hôi khó chịu. Rửa sạch tai hằng ngày
sẽ rất có ích, nhưng thường các chứng nhiễm trùng này rất khó điều trị, cần
phải chữa bằng thuốc đặc trị vì thuốc kháng sinh không làm tan được men. Nếu
bạn nghi ngờ chứng nhiễm trùng do men trong tai chú chó của mình, thì hãy hỏi ý
kiến bác sĩ thú y.
4. Nhiễm
trùng tai do vi khuẩn:
Nhiễm trùng tai do vi khuẩn cũng có thể gây mùi hôi và thường có dịch tiết hơi
vàng hơn. Nếu bệnh nghiêm trọng hoặc mãn tính, chỉ rửa sạch tai thôi sẽ không
trị được bệnh và gần như luôn cần đến thuốc kháng sinh. Một lần nữa, hãy hỏi ý
kiến bác sĩ thú y. Nhiễm trùng bên trong lỗ tai nếu nặng thì có thể lây lan
đến vùng tai giữa và tai trong. Bất kể nguyên nhân nào gây ra bệnh về tai,
chúng ta phải luôn giữ tai và lỗ tai của chó sạch sẽ.
Làm sạch tai
Tai chú
chó của bạn có dạng giống chữ L và các cặn vụn thường đọng lại ở góc L. Để lấy
đi các cặn vụn này, hãy đổ thuốc rửa tai vào trong lỗ tai chú chó của bạn.
Thuốc rửa tai nên có tính axit nhẹ nhưng không nên làm nhói tai. Mát xa vùng
dái tai trong vòng 20-30 giây để làm mềm và lấy đi các cặn vụn. Lau đi các cặn
vụn mềm và cặn thừa còn lại bằng bông ráy tai. Lập lại quá trình này cho đến khi
bạn thấy không còn cặn vụn nữa. Hãy để chú chó của bạn lắc đầu để lấy đi các
cặn thừa còn lại. Khi làm sạch xong, nhẹ nhàng lau vành tai của chó và vùng
phía dưới tai bằng khăn tắm.
Có thể dùng
miếng gạc bôi bằng bông để lau sạch phần phía trong vành tai và phần lỗ tai mà
bạn có thể nhìn thấy. Không nên đưa chúng sâu vào bên trong lỗ tai vì việc đó
làm các cặn vụn đóng chặt trong lỗ tai hơn là giúp lấy đi các cặn vụn đó. Một
số bệnh về tai rất đau đớn, chó phải được gây tê để thực hiện tốt việc làm sạch
tai. Bạn có thể nhận ra rằng chú chó của mình không thích làm sạch tai bởi vì
việc đó thật khó chịu. Hãy nói chuyện với chú chó trong suốt quá trình làm sạch
tai. Sau khi tai đã sạch, để một lát cho tai khô. Sau đó bạn có thể bôi lên tai
bất kỳ thuốc điều trị nào đã được kê đơn.
Ngừa
các bệnh về tai
– Mấu chốt để giúp chó có được đôi tai khỏe mạnh là giữ sạch tai chúng.
– Kiểm tra tai chú chó của bạn hằng tuần. Có thể có một lượng nhỏ cặn sáp trong
đôi tai bình thường.
– Nếu chú chó của bạn bơi nhiều, có đôi tai rũ xuống, hoặc có tiền sử mắc bệnh
về tai, thì nên thường xuyên rửa sạch tai (thường là một đến ba lần mỗi tuần).
Tiến hành rửa sạch tai giống như đã miêu tả phía trên.
– Có thể hớt đi lông thừa quá mức quanh tai để có nhiều không khí hơn. Tuân
theo hướng dẫn của bác sĩ thú y về cách điều trị bất kỳ trạng thái tiềm ẩn nào
làm chú chó của bạn có nguy cơ mắc các bệnh về tai. Cuối cùng
bạn cần lưu ý, nếu chú chó của bạn có biểu biện khó chịu dữ dội, đôi tai có
mùi hôi, hoặc lỗ tai trông bất thường, thì nên đem ngay đến bác sĩ thú y. Nếu
chú chó của bạn có màng nhĩ bị thủng hoặc yếu, thì việc dùng dung dịch rửa tai
và thuốc điều trị có thể gây hại nhiều hơn là giúp ích.
[kyu]